Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση Δώδεκα ομόκεντρα δοκίμια

Μικρή Άρκτος, Μάρτιος 2021, σ. 156

Τι είναι η ποίηση και ποιον σκοπό επιτελεί; Παραμένει ο μοντερνισμός πηγή έμπνευσης για τους σημερινούς ποιητές ή, αντίθετα, ως νέος ακαδημαϊσμός, τους είναι πλέον βαρίδι; Ποιος ο δημόσιος ρόλος του ποιητή και ποια η σχέση του με την Αγορά; Είναι πράγματι αυτή μια σχέση ανταγωνιστική όπως πολλοί επιμένουν; Είναι η νεωτερική ποίηση εξ ορισμού αντιλυρική; Πώς διαδόθηκε η αντίληψη εκείνη που θέλει τον ποιητή αναξιοπαθή και παρία; Ποια είναι τα γνωρίσματα που πρέπει να έχει ένα παλαιότερο ποιητικό έργο για να θεωρείται ακόμη επίκαιρο; Ποια η σημασία της αρχιτεκτονικής δομής, της εκφραστικής οικονομίας, της σαφήνειας ή ασάφειας σε ένα ποίημα;  Σε ποια ατμόσφαιρα κινείται η νεώτατη ποίησή μας; Γιατί τις τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκε διεθνώς μια εντυπωσιακή στροφή προς τις παραδοσιακές ποιητικές φόρμες; Ποια είναι η θέση του τραγουδιού στην ποιητική μας παράδοση;

Δύο χρόνια μετά το πολυσυζητημένο Η τέχνη που αυτοκτονεί. Για το αδιέξοδο της ποίησης του καιρού μας (Μικρή Άρκτος, α’ έκδοση 2019, επανειλημμένες ανατυπώσεις έκτοτε), ο Κώστας Κουτσουρέλης επανέρχεται στο ποιητικό πρόβλημα της εποχής μας. Τα δώδεκα κείμενα που συναπαρτίζουν τον τόμο Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση υπακούουν σε μια συγγραφική πρόθεση συνθετική. Όλα τους δορυφορούν γύρω από το ίδιο νοερό σημείο, την κατάσταση της ποίησης σήμερα. Εξού και ο χαρακτηρισμός τους: ομόκεντρα δοκίμια.

ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΤΌΜΟΥ

«Τι είναι η ποίηση;» Στα μάτια του γράφοντος, οι απόπειρες των τελευταίων δύο αιώνων να δοθεί στο ερώτημα αυτό απάντηση εμπνευσμένη από κάποια πίστη μεταφυσική ή άνωθεν ιδεολογία, δεν κατέληξαν παρά στην απομείωση, στη συρρίκνωση της ποίησης και της απήχησής της – πράγμα που το βλέπουμε ιδίως σήμερα.

Η ποίηση όμως δεν είναι όραμα ή ιδεώδες – είναι κάτι εντελώς διαφορετικό: τέχνη. Μόνο ένας πλατύς, περιγραφικός και όχι δεοντικός, μορφολογικός και όχι ουσιοκρατικός, ιστορικός και όχι βολονταριστικός ορισμός μπορεί να μας δείξει τι υπήρξε κατά την μακρά ιστορία της. Άρα και τι θα ξαναγίνει ενδεχομένως αύριο, αν και εφόσον οι μεγαλόστομες διακηρύξεις παραμεριστούν.

ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:

Bookpress, Θεοδόσης Βολκώφ